گمان میکنم در دورانی که بحث حجاب و کش مکش پیرامون آن بالا گرفته بهترین فصل الخطاب برای هر مرد و زن مسلمان و محب حضرت زهرا مراجعه به دیدگاه حضرت زهرا در این مورد باشد. در میان همه ی روایات در این باره به باز خوانی حدیثی در این باب از دخت رسول الله میپردازیم که منابع شیعه و سنی به اتفاق آن را نقل کرده اند :
عن فاطمة الزهرا (سلامالله علیها):
«خَیرٌللنِّساء أن لا یَرینَ الرِّجالَ وَلا یَراهُنَّ الرِّجالُ»
(وسائل الشیعه، ج 14، ص 43)
حضرت فاطمه زهرا فرمودند:
«بهتر است برای زنان که (تا حد امکان) مردان نامحرم را نبینند و مردان نامحرم نیز ایشان را نبینند».
توضیح: جمعی از مسلمانان، اطراف پیامبر (ص) نشسته بودند که آن حضرت سؤالی را مطرح ساخت:
«ای شیء خیر للنساء؛ چه سیرهای برای بانوان بهتر است؟»
هر کس به فراخور معرفت خویش جوابی میداد، اما هیچ جوابی پیامبر را قانع نمیساخت. در آن هنگام، سلمان فارسی که در آن روزگار پیرمردی با وقار و پر ذکاوت بود، با خود اندیشید که پاسخ این پرسش از سطح اندیشه حاضران فراتر است. از این روی در آن بحبوحه خود را به خانه فاطمه (س) که به مسجد پیامبر متصل بود، رسانید و پاسخ این سؤال را از آن حضرت جویا شد. حضرت زهرا (ص) در پاسخ، حدیث نورانی فوق را فرمودند. سلمان به میان جمع بازگشت و پاسخ را مطرح ساخت. پیامبر (ص) بلافاصله از او پرسیدند: «سلمان! این جواب را از که آموختی؟» عرضه داشت: از دخترتان فاطمه (س). پیامبر در آن هنگام فرمودند:
«جعلت فداهَا أبوها....ان فاطمة بضعة منی؛ پدرش به فدایش باد! به راستی که فاطمه پارهای از وجود من است».
باید توجه داشت که حکم بیان شده در این حدیث، یک توصیه اخلاقی و رجحانی است، نه یک حکم تکلیفی و قانونی؛ یعنی بهتر آن است که زنان حتیالامکان با نامحرمان تماس نداشته باشند، اما در صورت نیاز و ضرورت، میتوانند با رعایت حجاب و عفاف به عرصههای اجتماعی وارد شوند و هیچ منعی از آن نمیباشد. اما اگر بخواهند به آن کمال دست یابند به جاست به این مستحب موکد ملتزم باشند.
البته همین حدیث نورانی را علاوه بر منابع شیعه مثل وسائل الشیعه که ذکر گردید متقی هندی (از علمای اهل سنت) نیز در کنزالعمال، ج 8، ص 315 نقل کرده است.
شیخ علی زند قزوینی